Ceviz Yetiştiriciliği

Ceviz Yetiştiriciliğinde Sulama;

Ceviz yetiştiriciliği yapacağımız arazide sulanma problemi olmaması arayacağımız en önemli özelliklerden biri olmalıdır. Fidanların sulanması için önceden planlamamızı yapmalı ve fidan dikiminden sonra sulanabilir arazi şartları oluşturulmalıdır.
Ceviz fidanı olarak dikim yapacağımız arazimizde fidan gelişimi ve ileride meyve kalitesi için ilkbahardan başlayarak ve özellikle yaz aylarında su ihtiyacımız olacağını bilmeliyiz.

Tam verime yatmış ceviz ağacının yıllık su ihtiyacı ortalama 1100-1300 mm seviyelerindedir.

Ceviz ağaçlarının sulama ihtiyacı ilkbaharın sonlarında başlayıp hasat döneminin sonuna kadar devam eder. Bu dönemde ülkemizin birçok bölgesinde yağışların yetersizliğinden dolayı ek sulamaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Sulama faaliyetini fidan ve verime yatmış ağaçların sulanması olarak ayrı ayrı inceleyecek olursak;

Ceviz Fidanı Sulanması;

1. Dikim sırasında açılan fidan çukurlarının uygun derinlikte olması (normal bir toprak yapısında 50-60 cm derinlik-40-50 cm genişlik) ve fidan çukuruna doldurulacak toprağın, üst toprağa gerek iyi yanmış hayvan gübresi gerekse de leonardit karıştırılarak elde edilmesi ilk yıllarda başarılı sulama açısından önemlidir.
2. Cevizin sulanması fidan dikimi sırasında köklere ulaşıp ve doyuracak kadar verilecek can suyu ile başlar. (5-10 Lt)

1. Fidan dikimi kış aylarında yapıldıysa yine can suyu verilmeli ancak ek sulama ihtiyaç olmadıkça yapılmamalıdır. Toprağın yağışlardan kaynaklanan nemliliği yeterli olmaktadır.
2. Baharın gelmesi ve yağışların azalması ile birlikte ceviz fidanının su ihtiyacı artacak ve ek sulamaya ihtiyaç duyacaktır. Fidanımızın ne kadar ve ne zaman suya ihtiyaç duyacağı toprağın nemli kalması yani suyu tutma yeteneği ile ilgili bir konudur. Hava sıcaklıkların artış göstermesi de fidanın su ihtiyacını arttıracaktır.
3. Yine yazın yapılan tüplü ceviz fidanı dikimlerinde sulama konusunda tedbir almadan dikim yapılmamalıdır.

Fidan su ihtiyacını belirlerken izlemeniz gereken hususlar;

* Fidan döneminde her sulamada 15-20 litre olarak tavsiye ettiğimiz suyun kaç cm derine kadar gittiğini tespit ederek kaç dakika sulama ve kaç litre sulama yapacağınızı tespit etmelisiniz.

* Yaptığınız sulamanın kaç gün fidan toprağını kaç gün nemli tuttuğunu gözlemlemeli ve ona göre sulama sıklığını ayarlamalısınız.

* Genel olarak sıcaklık ve yağış durumuna göre 10 günde, 7 günde ve çok sıcak günlerde ise 3-5 günde bir periyotlarla 15-20 Lt fidan sulaması önermekteyiz.

* Sulama yapılmamasından dolayı yaşanacak su stresi fidan sırasında kök, gövde ve dal gelişimini yavaşlatarak, fidanın kurumasına yol açabilir.

* Az sulamanın fidana zararı olacağı gibi sık aralıklarla (1-2) yapılacak sulamaların da fidanın gelişmesine olumsuz etkisi olacaktır.

* Yukarıda da belirtildiği gibi nemliliğin toprağınızda kalması sulama miktarı ve sıklığı açısından ana göstergelerinizdir. Yapacağınız gözlemlere göre sulama planlamanızı yapmalısınız.

* Genel olarak Eylül 15’ine kadar fidan sulaması aralığı azaltılarak devam edilmelidir. Sıcak bölgelerimizde eğer fidan toprağının kök bölgelerinde yani 15-20 cm derinliklerde kuruma var ise, ilave bir sulama daha yapılabilir.

Verime Yatmış Ceviz Ağaçlarının Sulanması;

1. Meyve alınan bir ceviz bahçesinde özellikle yağışların azaldığı ilkbahar sonundan başlayarak hasat döneminin sonuna kadar devam eder. Çok kurak geçen yıllarda ise sonbahar ve kış sulamalarına ihtiyaç duyulabilir.
2. Yeterli sulama yapılamaması küçük meyve oluşumuna, ceviz içinin büzüşmesine, güneş yanıklığı, iç kararması ve lekelenmelerle sebebiyet vermektedir. Bunlarda ceviz meyve kalitesini oldukça düşürmektedir.
3. Sulamaya ceviz ağacının çiçeklenmesinden sonraki hafta başlanması gerekmektedir.
4. Haziran-Temmuz ve Ağustos aylarını kapsayan meyve oluşma ve iç doldurma devresinde kesinlikle ceviz ağaçları susuz bırakılmamalı yeterli sulama yapılmalıdır.
5. Hasat döneminde meyvenin dalından rahat kopabilmesi için hasattan 15 gün önce su verilmelidir.
6. Hasattan hemen sonra tekrar bir sulama daha yapılarak sulama kesilmelidir.
7. Ceviz ağacının bütün köklerine suyu ulaştırmak çok önemlidir. Bunun için yoğunlukla ağacın izdüşümünde yayılmış olan kılcal köklere suyu ulaştıracak şekilde bir sulama sistemi kurulmalıdır.

Dikkat Edilmesi Gereken Özel Durumlar;

1. Özelikle sonbahar erken donlarının etkili olduğu bölgelerde su verilmesi fidanlarda Eylül ayı ortalarına ağaçlarda ise Ağustos sonundan itibaren kesilmelidir. Suyun verilmesi durumunda ağaç kış dinlenmesine hazırlanamaz ve genç sürgün uçları yaşanacak erken donlarda zarar görür. Bu da bir sonraki sene ceviz meyve veriminin düşüklüğüne yol açar.
2. Geç ilkbahar donların olduğu bölgelerde ise ağacın uyanmasından önce yapılan sulama faaliyeti, ceviz ağacında geç uyanmayı sağlayarak donlardan negatif etkilenmede faydalı sonuçlar alınabilir.
3. Damlama sulama sistemi kurulurken suyun gövdeye temas etmemesine ve gövdeye yakın yerlerde toplanmamasına dikkat edilmelidir. Bu husus özellikle mantari hastalıklara yol açabilmektedir.

Sulama faaliyetinin gerek fidan döneminde gerekse de büyük ağaç döneminde damlama sulama yöntemi ile yapılmasını öneriyoruz.